Geloven = delen= ontmoeten

Het is kwart voor 10 zaterdagochtend 3 oktober en ik sta voor het guesthouse in Utrecht te genieten van het zonnetje. Ik ben op tijd en kan even relaxen na een drukke week en met een vol weekendprogramma in het vooruitzicht.

Deze week kreeg iets speciaals toen ik dinsdag op mijn werk, aan het einde van de morning meeting, besloot om te vertellen over mijn kaartenactie voor de mensen in Colombia. Het was in een kleine setting en de manager hielp mij over mijn drempel toen hij zei: Heeft er iemand nog een uitsmijter? Een soort startsignaal, want de kaarten had ik al in mij handen. Toch twijfelde ik want het is iets privés en het heeft niets met mijn werk te maken. De kaarten zijn voor de mensen in het dorp die ik ga bezoeken die veelal te maken hebben gehad met geweld. Deze mensen en de medewerkers van het projecten kunnen wel een steuntje in de rug gebruiken. Na een korte uitleg, volgden leuke reacties zoals wat een goede actie en heb je een kaartje voor mij. Ook de mail voor de collega’s die er niet waren, leverde onverwachte reacties op en leuke gesprekken o.a. met een collega die volgend jaar op reis gaat voor een ontwikkelingsproject in Afrika.

Maar goed deze momenten lagen al weer achter mij en ik moest gaan nadenken over wat ik zondag aan de jongeren zou gaan vertellen over de reis. Een filmpje over een van de projecten? Of een filmpje over Geloven in Delen. Gaat het om de feiten of de eigen ervaring? Wat zou ik willen weten als ik in hun schoenen stond?

Al gauw word ik vergezeld door mijn reisgenoten en onze reisleidster Hester en kunnen we naar binnen. We zijn compleet vandaag op deze dag tweede voorbereidingsdag in het teken van veiligheid. Helaas kan één iemand die bij Kerk in Actie werkte vanwege familieomstandigheden niet mee, maar een andere collega gaat in haar plaats. De veiligheidstraining is s ‘middags, eerst is er tijd voor kennismaking en verdieping.

Ook nu leren we elkaar beter kennen doordat we iets moeten vertellen over een voorwerp dat we hebben meegenomen dat ons inspireert. Maar we beginnen met een balspel. Op de bal staan woorden. Als je de bal gevangen hebt, moet je kijken op welk woord je duim ligt en aan de hand van dat woord iets vertellen over je verwachtingen van de reis. In de tweede ronde vertellen we iets over wat we lastig vinden of tegenop zien. Het zijn geen grote dingen, maar het is goed om te weten dat ook anderen dingen spannend vinden en we dit met elkaar kunnen delen.

Dan komen we bij de essentie van onze reis. Het ontmoeten van mensen die door de partnerorganisaties worden geholpen. We ervaren de taalbarrière met simulaties van ontmoetingen. Ik en mijn reisgenoten kennen geen Spaans en we zullen genoeg mensen tegenkomen die geen Engels kennen..…. Het komt aan op lichaamstaal en gebaren. Voor ons ongemakkelijk, maar ook voor onze gastheer of vrouw. Goed om dat ook in het achterhoofd te houden. Ook is het vreemd om iemand die je niet kent, hele directe en persoonlijke vragen te stellen over zijn/ haar verleden (we hebben inmiddels een tolk bij ons en kunnen onze vragen in het Nederlands stellen :)). Het feit dat mensen zich bereid hebben verklaard hieraan mee te doen en van buitenlandse gasten directe vragen meer worden geaccepteerd, zijn verzachtende omstandigheden die ons moeten helpen om toch onze vragen te durven stellen in de korte tijd dat we daar zijn. En we gaan niet alleen, maar altijd samen op bezoek.

Tussen half 1 en half 2 gaan we lunchen. We kunnen mee eten in het dienstencentrum waar een Indonesisch buffet is voor oud uitgezonden medewerkers die vandaag een reünie hebben. Boffen wij even.

Bij terugkomst wordt benadrukt dat we nu een andere invalshoek nemen als voorbereiding op de reis. Naast mijn reisgenoten, zijn er ook andere deelnemers aan de veiligheidstraining die ook een verre reis gaan maken. We stellen ons aan elkaar voor en mogen meteen ook aangeven wanneer we ons onveilig voelden. Waardoor kwam dat en wat deed je. De toon is gezet.

We worden bewust gemaakt van de signalen die ons lichaam geeft bij gevaar én hoe je kan ontspannen. Een voor een mogen we op de stip staan en de actrice komt hard op ons afgelopen. We moeten stop roepen en onze hand opsteken om onze grens aan te geven. Het feit dat andere mensen kijken, maar ook wanneer moet ik stop roepen, geeft bij mij de meeste spanning. Over mijn stem twijfel ik niet. Mijn stem is hard en duidelijk genoeg. Maar er is geen reden om daarover onzeker te zijn. De afstand tussen mij en de actrice, na mijn stopteken, was voldoende.

Ook krijgen we in tweetallen oefeningen om bij elkaar de grens op te zoeken door te kijken wat is een prettige afstand tussen ons en we mogen elkaar proberen om te duwen. Ik sta tegenover een lange man en mijn strategie is meteen bijgesteld. Dit gaat niet om winnen, maar om verdedigen en ik ga niet opgeven. Een spiegel voor hoe ik ook in het dagelijks leven handel als iets m.i. niet mogelijk is. Nog leerzamer zijn de oefeningen waarin we in een rij wachten totdat iemand intimiderend op ons afkomt. Daag je tegenstander niet uit, door deze indringend aan te kijken, maar kijk neutraal en kijk ook weg. Wees eerlijk als ze om geld vragen. Wat geld in je broekzak en dit meteen geven, kan verdere ellende besparen. Dan gaan we nog als groep aan de slag. Met de simulaties gaan we de mist in. We zijn zo overdonderd dat we onze tassen zo meegeven aan de dader en ook twee mensen van onze groep laten meenemen zonder in opstand te komen. Het mag duidelijk zijn, dit laten we ons in de praktijk niet zomaar gebeuren. Als er een wapen in het spel is, is alles anders. Veiligheid voor alles! We maken duidelijke veiligheidsafspraken. We laten elkaar niet alleen. Er is iemand aangesteld die de leiding neemt bij gevaar. En ook hier is het belangrijk om te delen. Zeg wat je ziet en doet want misschien heeft de ander het niet gezien.

Tijdens de broodmaaltijd praten we na en we gaan dan verder met het bespreken van praktische zaken en vervolgopdrachten. Want we worden allemaal gevraagd om tijdens de reis te zorgen voor een opening van de dag en we nemen allemaal stroopwafels (zijn erg geliefd daar) en andere kleine Nederlandse presentjes mee om uit te delen. Ook hebben we van Inge Landman in Colombia een lijst gekregen met zaken die we mee moeten nemen om ons verblijf zo aangenaam mogelijk te maken.

We sluiten deze waardevolle dag af met een Spaans lied (Nederlandse versie) dat we daar waarschijnlijk gaan zingen in een kerkdienst in Colombia: La Paz del Señor (Behoedt en bewaart U ons).

Groetjes Hanneke

PS Na deze dag heb ik besloten bij de jongerendienst het filmpje van Kerk in Actie over het delen van talenten en tijd te laten zien en slechts op hoofdlijnen te vertellen over de projecten. Het gaat niet om de inhoud, maar om het delen van deze mooie ervaring. Ook de jongeren schreven een kaartje voor Colombia. Hopelijk volgen er zondag nog meer kaarten en tekeningen. De leiding van de kindernevendienst meldde zich spontaan bij mij om de kinderen volgende week kaarten te laten maken die ik kan meenemen. Super tof!